Niepokorne harcerstwo w Bydgoszczy                     1980 - 1991 

BS’87 – kilka nieobiektywnych wspomnień uczestniczki i posiadaczki sprawności

Pierwszym wspomnieniem, które kojarzy mi się z tzw. Białą Służbą w 1987 roku, jest zadanie, które zostało powierzone dwóm osobom: Sztywnemu–Maćkowi Borowieckiemu
z 34.BDHy i mnie. Zadaniem tym było przygotowanie gry terenowej sprawdzającej umiejętności harcerzy ze środowiska bydgoskiego w zakresie udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej (tak to określa się językiem współczesnym), wówczas mówiło się po prostu o pierwszej pomocy albo „samarytance”. Było to dla nas ogromne wyróżnienie, bo oboje nie byliśmy postaciami z tzw. świty, stanowiliśmy raczej tzw. drugi szereg; szare, ale myślę nieskromnie, że całkiem solidne zaplecze. Naszą więc ambicją było takie przygotowanie gry, aby nikt nie mógł powiedzieć o niej złego słowa; aby instruktorzy, którzy byli dla nas niekwestionowanymi autorytetami (nie wymienię celowo nikogo, bo po takim czasie mogłabym zapomnieć o kimś niesamowicie ważnym), byli z nas zadowoleni i dumni, a wszyscy uczestnicy, oprócz możliwości wykazania się wiedzą i umiejętnościami, mogli jednocześnie dobrze się bawić, powygłupiać i nacieszyć się swoim towarzystwem. Pamiętam, że razem ze Sztywnym bardzo dokładnie rozpracowaliśmy wszystkie punkty gry terenowej, pieczołowicie przygotowaliśmy zadania, rozdzieliliśmy role i instrukcje dla „aktorów”, którzy mieli symulować różnego rodzaju urazy, obrażenia czy inne potencjalne sytuacje, z którymi moglibyśmy mieć do czynienia w czasie pobytu w Trójmieście. 

Zdecydowanie nie jestem w stanie w tej chwili opisać wszystkich przewidzianych przez nas przypadków omdleń, złamań, zwichnięć, zasłabnięć, oparzeń, odparzeń skóry, sensacji żołądkowych czy skaleczeń, ale pamiętam dokładnie dwa: symulowany  atak paniki, z którym uczestnik gry musiał sobie poradzić oraz przypadek kobiety w zaawansowanej ciąży, której objawy wskazywały na rozpoczęcie akcji porodowej (pikanterii całej sytuacji dodawał fakt, że rolę ciężarnej kobiety odgrywał starannie ucharakteryzowany Sztywny).

Opisana gra terenowa odbywała się w lesie, przy trasie wylotowej na Inowrocław, mniej więcej na terenie, na którym obecnie stoi Macro, KFC i inne tego typu przybytki ☺.

Kolejne wspomnienie Białej Służby’87 to już sam pobyt w Gdańsku. Zupełnie nie pamiętam, w jaki sposób tam dotarliśmy (wydaje mi się, że pociągiem, ale pewna nie jestem). Spaliśmy chyba w jakichś namiotach, ale lokalizacji kompletnie nie potrafię określić (z  pewnością był to podobóz żeński, tego jestem pewna, bo moje serduszko biło wówczas mocniej na widok jednego druha z pewnej bydgoskiej drużyny harcerzy ☺, który jednakże nocował gdzieś indziej). Na wyposażeniu każda z dziewczyn miała, oprócz munduru oczywiście, białą opaskę z czerwonym krzyżem, apteczkę i bidon na wodę.

Na miejsce spotkania z Janem Pawłem II udaliśmy się pieszo, maszerując w mundurach ulicami Gdańska. Wydaje mi się, że ten przemarsz całkiem licznej grupy młodych ludzi w harcerskich mundurach był małą manifestacją niezależności harcerstwa, braku pokory wobec ówczesnych władz i publicznym przyznaniem się do wiary. Na Zaspę przybyliśmy na długo przed rozpoczęciem nabożeństwa, zostaliśmy przydzieleni do odpowiednich sektorów, w których zaczęli gromadzić się pielgrzymi i w zasadzie naszą pomoc zaczęliśmy świadczyć już wówczas. Pamiętam, że najczęściej było to po prostu podawanie wody, zdarzały się omdlenia, czasem trzeba było zaopatrzyć jakieś skaleczenie. Mimo naszego młodego wieku, harcerski mundurek, opaska z krzyżem, apteczka czy identyfikator budziły wśród zebranych ludzi zaufanie i swego rodzaju respekt. W ogóle podczas całego pobytu na miejscu spotkania z Ojcem Świętym odczuwalna była atmosfera życzliwości, uprzejmości i wzajemnego zrozumienia. Mimo ogromnego tłoku i wielkiego tłumu ludzi nie spotkałam się z objawami paniki czy wybuchami agresji. Dziewczyny w harcerskich mundurkach wołane były, gdy trzeba było komuś podać wodę albo gdy komuś zrobiło się słabo z powodu gorąca. Niestety nie pamiętam zupełnie homilii Papieża, choć oczywiście znam treść, ale to zapoznanie się z wygłoszonymi wówczas słowami Ojca Świętego nastąpiło w moim przypadku dużo później, na podstawie tekstów drukowanych. To, co zapamiętałam z pobytu w Gdańsku w tamtym czasie, to właśnie specyficzna, trudna do opisania słowami atmosfera święta, jakiejś wyjątkowości, uniesienia, choć ponad przeżycia duchowe czy religijne, wybijała się chyba bardziej manifestacja niezgody na otaczającą rzeczywistość, manifestacja poparcia dla ruchu solidarnościowego, niepodległościowego, choć teraz wydaje się, że rok 1987 to prawie przedsionek wolnej Polski. Ale wtedy wielkie transparenty pisane czcionką kojarzącą się z Solidarnością, dekoracje na wieżowcach wielkości kilku pięter,  hasła zawierzenia Ojcu Świętemu, robiły ogromne wrażenie. I właśnie takie pojedyncze obrazki przetrwały w mej pamięci do dziś. Nie pamiętam natomiast kompletnie co działo się później, kiedy i w jaki sposób wróciliśmy do Bydgoszczy, a jedyne skojarzenie powrotu to podniosły, trochę magiczny nastrój, jaki temu powrotowi towarzyszył, wyciszenie, które nie było dla nas stanem częstym czy zwyczajnym.

pwd. Joanna Rymarkiewicz, Ryba